SANAYİ VE HİZMET SEKTÖRLERİNDE FAALİYET GÖSTEREN 3 MİLYON 928 BİN GİRİŞİM KOBİ SINIFINA GİRMEKTEDİR

KOBİ'ler en fazla ticaret sektöründe faaliyet gösterdi Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına (NACE Rev.2) göre 2024 yılında KOBİ'lerin; %35,1'i toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe faaliyet gösterirken, %15,3'ü ulaştırma ve depolama sektöründe, %12,1'i ise imalat sanayi sektöründe faaliyet gösterdi. KOBİ istihdamı içindeki en yüksek oran imalat sanayi sektöründe oldu 2024 yılına ilişkin olarak; imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren KOBİ'lerin istihdamının toplam KOBİ istihdamı içindeki oranı %25,4 olurken, personel maliyeti için bu oran %33,5, ciroda %25,5, faktör maliyetiyle katma değerde %34,9 ve üretim değerinde ise %41,2 olarak gerçekleşti. Orta ölçekli girişimlerde çalışan başına katma değer 2024 yılında 969 bin TL olarak gerçekleşti KOBİ girişimleri için 2015 yılında çalışan başına ortalama katma değer 26 bin TL iken, 2024 yılında bu değer 479 bin TL oldu. KOBİ grupları içerisinde 2015 ve 2024 yılları için en yüksek çalışan başına katma değer sırasıyla 46 bin TL ve 969 bin TL ile orta ölçekli girişimlerde gerçekleşirken, aynı yıllar için bu değerler küçük ölçekli girişimler için sırasıyla 31 bin TL ve 558 bin TL, mikro ölçekli girişimler için ise 12 bin TL ve 175 bin TL olarak gerçekleşti. KOBİ'lerde çalışan başına personel maliyeti 2024 yılında 253 bin TL olarak gerçekleşti 2015 yılında KOBİ girişimleri için çalışan başına ortalama personel maliyeti 17 bin TL iken, 2024 yılında bu değer 253 bin TL oldu. KOBİ grupları içerisinde 2015 ve 2024 yılları için en yüksek çalışan başına personel maliyeti sırasıyla 27 bin TL ve 439 bin TL ile orta ölçekli girişimlerde gerçekleşirken, aynı yıllar için bu değerler küçük ölçekli girişimler için sırasıyla 20 bin TL ve 310 bin TL, mikro ölçekli girişimler için ise 8 bin TL ve 121 bin TL olarak gerçekleşti. İmalat sanayindeki 3 bin 790 KOBİ yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı İmalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren KOBİ'ler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, %54,8'i düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, büyük ölçekli girişimlerde bu oran %41,5 oldu. KOBİ büyüklük gruplarına göre incelendiğinde; mikro ölçekli girişimlerin %56,2'si düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken,  %32,1'i orta-düşük teknoloji, %11,0'ı orta-yüksek teknoloji ve %0,7'si yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. Buna karşılık küçük ölçekli girişimlerde bu oranlar sırasıyla %48,3, %32,7, %17,9 ve %1,1 iken, orta ölçekli girişimlerde %47,7, %31,0, %19,8 ve %1,5 oldu. KOBİ'lerin 2024 yılında doğum oranı %15,9 oldu 2023 yılında doğan KOBİ girişim sayısının, 2023 yılındaki aktif KOBİ girişim sayısına oranı (girişim doğum oranı) %15,3 ve 2023 yılında doğan KOBİ girişimlerindeki istihdamın, 2023 yılındaki aktif KOBİ'lerin toplam istihdamı içindeki payı %6,9 iken, 2024 yılında bu oranlar girişim doğum oranında %15,9 ve istihdam payında ise %7,0 olarak gerçekleşmiştir. KOBİ'lerin 2024 yılında en yüksek doğum oranı %17,3 ile mikro ölçekli girişimler olurken bunu sırasıyla %4,7 ile küçük ölçekli ve %4,2 ile orta ölçekli girişimler takip etmiştir. Yine doğan girişimlerin istihdam içindeki oranlarında en yüksek oran %12,4 ile mikro ölçekli girişimler olurken, bunu %2,7 ile küçük ölçekli ve %1,9 ile orta ölçekli girişimler takip etmiştir. KOBİ'ler toplam ihracatın %29,6'sını gerçekleştirdi 2024 yılına ilişkin toplam ihracatın %29,6'sı, ithalatın ise %15,9'u KOBİ'ler tarafından gerçekleştirildi. 2024 yılı toplam ihracatında; mikro ölçekli girişimlerin payı %2,4 iken, küçük ölçekli girişimlerin payı %10,7, orta ölçekli girişimlerin payı ise %16,5 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise %70,4 olarak gerçekleşti. KOBİ'lerin ihracatının %59,4'ü ticaret sektöründe gerçekleşirken, %34,3'ü ise imalat sanayi sektöründe gerçekleştirildi. KOBİ'lerin ithalattaki payı %15,9 oldu 2024 yılı toplam ithalatında; mikro ölçekli girişimlerin payı %0,9, küçük ölçekli girişimlerin payı %5,2, orta ölçekli girişimlerin payı ise %9,8 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise %84,1 olarak gerçekleşti. KOBİ'lerin ithalatının %65,6'sı ticaret sektöründe gerçekleşirken, %25,8'i ise sanayi sektöründe gerçekleştirildi. KOBİ'lerin 2015 yılında 49 milyar dolar olan ihracat değeri 2024 yılında 76 milyar dolara yükseldi. İthalatta ise 2015 yılında 36 milyar dolar olan değer, 2024 yılında 51 milyar dolara yükseldi.   KOBİ'lerin toplam ihracatının %48,0'ı Avrupa ülkelerine yapıldı KOBİ'ler tarafından 2024 yılında yapılan ihracatın %48,0'ı Avrupa ülkelerine, %34,3'ü Asya ülkelerine gerçekleştirildi. KOBİ'ler ithalatının %48,1'ini Avrupa ülkelerinden, %42,9'unu ise Asya ülkelerinden yaptı. KOBİ'lerin ihracatının %91,1'ini imalat sanayi ürünleri oluşturdu KOBİ'lerin 2024 yılı ihracatında başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların payı %12,6, giyim eşyası sektörünün payı %10,8 olurken tekstil ürünlerinin payı %7,5 oldu. KOBİ'lerin 2024 yılı ithalatında ise öne çıkan ürünler, %16,0 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanlar, %14,9 ile ana metaller, %12,5 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler oldu. KOBİ'ler Ar-Ge harcamalarının %28,8'ini gerçekleştirdi Mali ve mali olmayan şirketlerin 2024 yılına ilişkin toplam gayri safi yurtiçi Ar-Ge harcamasının 119 milyar 151 milyon TL'sini KOBİ'ler gerçekleştirmiştir. Bu harcama mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge harcamasının  %28,8'ini oluşturmaktadır. Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) cinsinden mali ve mali olmayan şirketlerde toplam 203 bin 518 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. TZE cinsinden bu personelin %43,7'si KOBİ'lerde istihdam edilmiştir.  2024 yılında KOBİ'lerin toplam patent başvuru sayısı bin 417 olurken, aynı yıl 615 patent tescil edilmiştir. KOBİ ölçeklerinde ise patent başvurusunda 494 patent başvurusu ile küçük ölçekli girişimler ilk sırada yer alırken patent tescilinde 237 patent tescili ile orta ölçekli girişimler ilk sırada yer almıştır. Bu konu ile ilgili bir sonraki haber bülteninin yayınlanma tarihi 24 Aralık 2026'dır.